Column EWEC: Toe aan vervanging

Dit jaar hadden we een vroege Pasen. Eerste Paasdag viel op 31 maart en was daarmee de eerste dag in zomertijd 2024. De dag begon zonovergoten en de jassen konden uit, pas ’s avonds gingen de hemelsluizen open en werd een periode met betrekkelijk warme regen ingeluid. Dat is weleens anders geweest. Toen ik mijn opleiding tot zeilinstructeur in het Friese Woudsend deed in de week voor Pasen ’79, was de sneeuw nog zichtbaar aan de schaduwoevers van de sloten en vaarten. Bitterkoud was het. Met regen die zo ijzig was dat het pijn deed aan je gezicht. Datzelfde jaar deed ik begin mei eindexamen voor de middelbare school: in de natte sneeuw. Waarschijnlijk hadden we die winter een groene kerst gehad. De weerspreuk ‘Groene Kerst, Witte Pasen’, werd door mijn ouders als waarschuwing begrepen. Gras begint namelijk pas te groeien als er genoeg dagen met voldoende warmte zijn in het vroege voorjaar. De waarschuwing betrof de koeien die door te weinig gras langer op stal moesten blijven staan én bijgevoerd moesten worden met de voorraad hooi en kuilgras. Dat was toen.

Ook deze winter hadden we een groene kerst, zoals zo vaak de laatste jaren. Daarnaast was het de natste winter in honderd jaar en kwam het kwik in de voorbije winter enkele dagen van welgeteld drie weken onder nul. Niet alleen was 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit. Ook van dit jaar kunnen we zeggen dat het warm is begonnen. Maar wat een nattigheid. De zon heeft zich sinds oktober vorig jaar nauwelijks laten zien en de grondwaterstand waarover we ons echt zorgen begonnen te maken, staat op het hoogste peil in tientallen jaren. Dat is ook wat de geleerden zeggen over de verandering van het klimaat: het wordt heftiger, droger, natter, kouder en warmer. Er valt geen peil op te trekken. Overigens geeft die hoge grondwaterstand ook problemen in de landbouw, omdat het land niet bewerkt kan worden en de koeien niet naar buiten kunnen omdat ze wellicht hun voer kapot lopen. Ze stampen de drassige grond aan, waardoor er niks meer kan groeien. Toch zie ik her en der zwartbont buiten lopen, dus dat laatste lijkt mee te vallen.

Pasen viel dit jaar dus vroeg. En was wit. Nu niet vanwege de (natte) sneeuw, maar vanwege de eerste bloeiende kersen- en perenbomen. Zij toonden hun bloemenpracht weken vroeger dan gewoonlijk. Onze straat heeft op het moment dat ik de column schrijf de bloei al achter de rug. Misschien moeten we een nieuwe weerspreuk toevoegen of de oude vervangen: Groene Kerst, Bloeiende Pasen.

Mariëlle Oostveen, vrijwilliger EWEC