Ondanks gebrek aan ‘wij-lijn’ is de Wijkse Kadernota met algemene stemmen aangenomen

WIJK BIJ DUURSTEDE Vorige keer tijdens de voorbespreking van de Kadernota rommelde het al flink binnen college en gemeenteraad. De Kadernota maakt keuzes voor de Begroting voor 2022. Veel is echter nog onzeker. Hoeveel geld komt er nog van het rijk? Ook deze avond is het onderwerp zij-lijn versus wij-lijn onderwerp van debat - wordt de oppositie wel serieus genomen? Inmiddels ligt er vanuit het college een handreiking om het na de zomer beter te gaan doen.

door Kuun Jenniskens

Op dinsdag 13 juli begon de avond met de algemene beschouwingen. Elk jaar is dit hét moment voor de 8 fracties om terug te blikken en vooruit te kijken. 

DUURZAAMHEID IS DUUR Net als de meeste Wijkse fracties is de VVD voor activistisch begroten; geen geld betekent geen inzet. Op het punt van duurzaamheid zegt Sybren van der Velden:,,Het is noodzakelijk dat we duurzamer worden - dat zijn we verplicht aan toekomstige generaties. Maar we ook verplicht om de kosten transparant te maken en beheersbaar te houden.” Energieneutraal zijn in 2030 is wat de VVD betreft een achterhaalde en dure doelstelling. Het landelijk streven om in 2050 klimaatneutraal te zijn geeft de ontwikkelingen van nieuwe technieken meer kans, waardoor de lasten voor onze inwoners beheersbaar blijven, aldus de VVD.

STERKE OVERHEID GroenLinks merkt op dat corona heeft laten zien, dat wanneer het er op aan komt een sterke overheid onontbeerlijk is, omdat de één een klap makkelijker kan opvangen dan de ander. Rob Willems: ,,Niet verwonderlijk dat er nu breed draagvlak lijkt te zijn voor een sterkere overheid, als ook het terugdringen van de kansenongelijkheid.” Ook GL is voor activistisch begroten - dus geen taken uitvoeren als er geen knaken bijkomen. Maar niet kost wat het kost: ,,We steunen het college om enkele lopende zaken overeind te houden en geen kinderen met het badwater weg te gooien”. Voor GL is het vooral lastig als duurzaamheid helemaal zou worden losgelaten.

De PCG kan zich vinden in de burgerlijke ongehoorzaamheid van het adagium: geen knaken, geen taken! Voor PCG betekent dit dat de duurzaamheids ambities wel wat getemporiseerd mogen worden. De verschillen binnen de coalitie van VVD, PCG en GroenLinks zijn het best zichtbaar op het punt van duurzaamheid.

AFSPRAKEN WIJ-LIJN Vanuit de oppositie klinken er tijdens de algemene beschouwingen vooral geluiden die gaan over de wij-lijn - er zijn afspraken gemaakt om de oppositie meer kans te geven. Die voelt zich te vaak aan de kant geschoven omdat initiatieven van de kant van de oppositie vaak zonder pardon met 10 tegen 9 worden weggestemd. Dat frustreert. 

TWEESPALT Burgerbelangen (BB) is van mening dat dit college niet zo’n mooie erfenis achterlaat. Naast een financieel tekort, is er ook tweespalt in de samenleving ontstaan, bijvoorbeeld op de punten windmolens en diftar. Wietze Smit: ,,Dan resteren nog de dossiers Bosscherwaarden en mestvergister, die een enorme tweespalt veroorzaken. Zal de erfenis van dit college zijn dat Wijk bij Duurstede de grootste mestverwerker van Midden-Nederland zal worden, alsmede de grootste slibstort plaats?”

OLIETANKER MOEILIJK OM TE BUIGEN De SP is vooral teleurgesteld over de wij-lijn: ,,Deze olietanker is moeilijk om te buigen”. De SP heeft er spijt van dat de gemeente de besparingen op het sociaal domein zelf heeft opgelost. Jeroen Brouwer: ,,Dat hadden we niet moeten doen.” Die rekening had naar het Rijk moeten worden gestuurd. 

Het CDA zegt al die tijd sceptisch te zijn geweest over de wij-lijn, en ziet nu die vrees werkelijkheid worden. Gerard Migchels: ,,Is het niet meer dan een handige strategie van het college en de coalitie om de oppositie medeverantwoordelijk te maken voor lastige bezuinigingen? Laat het college verantwoordelijk zijn voor een sluitende meerjaren begroting. Dan gaan wij als CDA wel komen met amendementen.”

NIET OPENBAAR MIDTERM REVIEW D66 haalde een nijpend voorbeeld aan van de zij-lijn manier van doen van college en coalitie. Mei vorig 2020 hebben drie wethouders en de fractievoorzitters van PCG, VVD en GroenLinks samen de balans opgemaakt; hoe staan ze er halverwege deze collegeperiode voor? Op zich is zo’n midterm review een goed idee en deze was ook aangekondigd in het coalitieakkoord. Maar het gebeurde onder volledige geheimhouding. De stukken zijn niet gedeeld met de oppositie. D66 moest er herhaalde malen naar vragen. Bart van Asperdt vindt het niet kunnen dat daar met zes personen is gesproken over een 48 pagina’s tellend document, dat door ambtenaren is opgesteld en dus veel tijd en geld heeft gekost. D66: ,,We willen toe naar een open bestuursstijl, waarbij je niet meer met zijn zessen zo’n gesprek voert - noem het nieuw leiderschap. Openbare informatie is open en kan open besproken worden. Daar staan en gaan we voor.”

EIGENLIJK ZIJN DE BESLUITEN AL GENOMEN Duurzaam Wijk ziet teveel afstand tussen bestuur en samenleving en zoekt de oplossing bij een nieuwe structuur. Jos Soons vindt dat de constructie van een gemeenteraad met een coalitie en een oppositie vooral belemmeringen opwerpt: ,,Vooral met een coalitieakkoord, waarbinnen afspraken 3 jaar geleden reeds vastgelegd zijn. Eigenlijk zijn de besluiten al genomen!” Zijn conclusie is dat dit weinig democratisch is en een harde toon aan het debat geeft. ,,Werd er eigenlijk nog wel geluisterd naar elkaars ideeën om tot het beste besluit te komen? Of was het gewoon al klip en klaar dat het vooraf gesloten akkoord uitgevoerd moest worden?” Duurzaam Wijk pleit bij een volgende raadsperiode voor een raadsakkoord op hoofdlijnen. Soons wil ook burgerraden die op de verschillende dossiers met de gemeente samen op zoek gaan naar oplossingen voor de uitdagingen die er liggen.

WIJ HEBBEN U GEHOORD Na de algemene beschouwingen zei de burgemeester Iris Meerts goed gehoord te hebben dat er behoefte is aan een eendrachtig geluid. Wethouder Marchal zei dat hij graag in de geest van de wij-lijn richting naar de Begroting toe wil werken - dus samen met de gemeenteraad. 

GEEN MOTIES EN AMENDEMENTEN Omdat de raad teleurgesteld was over een eerdere email, waarin het college had aangegeven dat er bij de Kadernota niks mogelijk was, diende de gemeenteraad geen moties en amendementen in. Wel is er gesproken over een motie van SP die het college de opdracht gaf om de Kadernota over te doen. Jeroen Brouwer: ,,Doe jullie huiswerk over. En doe dat op basis van de afspraken uit de wij-lijn gesprekken: ontzie de kwetsbare inwoners; woningbouw is een prioriteit; voor duurzaamheid moet er eerst geld komen van het Rijk voordat we verder gaan; en ondersteun lokale ondernemers, verenigingen en andere organisaties bij de Covid crisis.”

SAMEN BOUWSTENEN MAKEN D66 stelde voor om in oktober een openbaar raadsdebat te voeren op de basis van een update van de eerder niet openbare midterm review. GroenLinks merkte op dat, nu de wij-lijn bij de Kadernota niet haalbaar lijkt te zijn, misschien in het najaar bij de begroting een bijeenkomst kan worden gehouden waar concrete voorstellen van zowel oppositie als coalitie worden besproken? D66 noemde het een goede handreiking en stelde voor de midterm review ervoor te gebruiken. ,,Dat scheelt de ambtenaren veel voorbereiding. Maar het verzoek is wel echt om niet eerst de taart binnen de coalitie te verdelen.”

Burgemeester vatte het samen: ,,Het college wil samen de bouwstenen voor de begroting maken. Hier staan wij zeer voor open. Een update van de midterm review zou hier prima voor kunnen dienen.”

Het CDA nam deze handreiking niet zo maar aan: ,,De essentie is dat wij er pas bij mogen zijn als het tegenzit.”  Duurzaam Wijk zei daarentegen: ,,Laten we als raad deze handschoen oppakken!”

BB wilde graag de motie van de SP bespreken. College en PCG vonden het te ver gaan dat de Kadernota helemaal over moet. Wethouder Marchal: ,,Wel kunnen we nieuwe inzichten meenemen richting de begroting.”

Uiteindelijk diende de SP deze motie niet in, omdat de geest van de motie helder is, en het college de toezegging deed om de vier punten uit de motie als uitgangspunt te nemen voor de Begroting voor 2022.

OPNIEUW FACTUUR NAAR HET RIJK Zowel burgemeester Iris Meerts als financieel wethouder Hans Marchal deden deze toezegging. Dit maakte dat de Kadernota 2022 uiteindelijk met algemene stemmen werd aangenomen. Dit betekent tevens dat Wijk bij Duurstede de rijksoverheid een tweede factuur gaat toesturen. Onder het mom van: Rijk kom over de brug. Ditmaal voor 611.000 euro. De vorige factuur die vanuit Wijk naar het Rijk ging, was voor een bedrag van ruim 1 miljoen euro.