Lezing historische kring Tussen Rijn en Lek over 900 jaar Kromme Rijn

WIJK BIJ DUURSTEDE Op donderdag 6 oktober organiseert de historische kring Tussen Rijn en Lek een lezing onder de titel: Bedijken, afdammen, verkavelen en ontginnen’

Tussen Rijn en Lek-lid en onderzoeker Ad van Bemmel houdt in Theater Calypso in Wijk bij Duurstede een lezing naar aanleiding van het dan net verschenen boek ‘De dam bij Wijk en het Kromme Rijngebied in de middeleeuwen’. In dat boek heeft hij een hoofdstuk geschreven over de ontginning van het Kromme Rijngebied dat is getiteld: ‘Bedijken, afdammen, verkavelen en ontginnen’. Dat is ook de titel van zijn lezing. 

Zo’n negenhonderd jaar geleden werd met de afdamming van de Rijn, de latere Kromme Rijn, de Lek tussen Amerongen en Vreeswijk gesloten. Een heel belangrijke en ingrijpende gebeurtenis waarna alle nog niet ontgonnen broeklanden achter die dijk in cultuur konden worden gebracht. De jaarlijkse overstromingen waren (en zijn) verleden tijd. Overigens was eerder in de elfde eeuw de nog resterende wildernis op het hogere land langs de Kromme Rijn (en langs de Rijn-Lek) al ontgonnen. Ook werd een deel van het bestaande cultuurland herontgonnen en herverkaveld en een begin gemaakt met de ontginning van de broeklanden. Na de afdamming konden alle broeklanden worden ontgonnen. De systematische ontginning van die lagere delen, het nieuwe land, bracht een duidelijke grensafbakening met de al ontgonnen hogere delen, het oude land, met zich mee. Waarschijnlijk was het Kromme Rijngebied, op wat onrendabele stukken na, rond 1200 geheel ontgonnen en in cultuur gebracht. In minder dan twee eeuwen was het gebied veranderd van een min of meer aaneengesloten wildernis met daarin stukken cultuurland in een aaneengesloten cultuurgebied met daarin stukken (gebruiks)wildernis. In zijn lezing komen vragen aan bod als: wanneer is het Kromme Rijngebied landschappelijk zo vormgegeven ofwel ontgonnen en dus in cultuur gebracht? Wie hebben dat gedaan en wanneer? Hoe is dat gebeurd en waarom eigenlijk? Hoe past de dijk langs de Rijn-Lek en bij Wijk bij Duurstede in of kort na 1122 afgedamde Rijn, de latere Kromme Rijn, in het ontginningsverhaal? Kan de dijk zonder dam of de dam zonder dijk? Is de ontginning van de hogere delen grens stellend geweest voor de ontginning van de lagere delen of was dat precies andersom?

We kunnen ons verheugen op een mooi en interessant verhaal, verteld door een rasverteller als Ad gaat dat ongetwijfeld een leuke en leerzame avond opleveren.

De lezing vindt plaats in theater Calypso, Markt 4, Wijk bij Duurstede. Iedereen die geïnteresseerd is, is van harte welkom. De zaal is open vanaf 19.30 uur. De lezing begint om 20 uur. De toegang is gratis!