Harry Veenhuizen, Wil Kosterman en Jens Bonnema geven uitleg over de erbarmelijke toestand van het monumentale gebouw
Harry Veenhuizen, Wil Kosterman en Jens Bonnema geven uitleg over de erbarmelijke toestand van het monumentale gebouw Kuun Jenniskens
FOTOREPORTAGE

Schade aan monumentale stadhuis Wijk bij Duurstede uitgelegd in 16 foto’s

18 november 2022 om 19:30 Politiek

WIJK BIJ DUURSTEDE Het pand Markt 24 uit 1662 heeft de tand des tijds niet goed doorstaan. In onderstaande fotoreportage wordt zichtbaar gemaakt welke ellende er onder gesloopte vloeren vandaan kwam. We beginnen boven in de klokkentoren en eindigen onder de gewelven. Met op het eind een reactie van wethouder Wil Kosterman.

door Kuun Jenniskens


In klokkentoren zijn twee spanbenen en de schoor al vervangen, net als de vloerbalken


Op zolder houdt een stempel een niet vervangen spanbeen op zijn plaats


Op zolder geeft condenswerking onder vloerplaat een rotte muurplaat 


Rechts het deel dat in de muur zat, met schade die eerder niet te zien was 

Dat de balkkoppen van de moerbalken van de verdieping zo slecht waren, was bij eerder onderzoek niet opgemerkt. ,,Deels was dit al voorzien, maar bij een aantal balken niet”, aldus Jens Bonnema - projectleider Schakel & Schrale: ,,Het zichtbare deel ziet er aan de buitenkant goed uit, maar de schade aan het deel dat in de muur zit is niet te voorzien. Daar kom je pas achter als je die balken goed rondom vrij gaat maken, dan kun je het goed inspecteren.”


Op de verdieping liggen de restanten van de aangetaste balken 

Bonnema: ,,De boktor graaft een heel grof gangenstelsel. Het probleem bij een boktor is dat zij zich naar binnen vreten en het kernhout opvreten - het schilletje van de balk blijft meestal staan. Daardoor lijkt er dan niks aan de hand.” De houtworm is te herkennen aan kleine gaatjes. 


Wethouder Kosterman met een leeg gevreten balk die niks meer weegt 


Wethouder Kosterman laat hier zien dat er nu ruimte om de balk is gelaten, zodat het vocht weg kan. ,,Een paar eeuwen geleden was de balk ingesloten en daardoor kon het vocht geen kant uit en is het gaan rotten.”


Op de zolderverdieping hierboven staat een schoorsteen van 8 meter hoog, terwijl op deze verdieping de schoorsteen eruit is gehaald. Bonnema: ,,Toen is er een opvangconstructie bedacht met betonnen broodjes en smalle stalen balken. Dat is echt ruim onvoldoende. Hier kwamen we achter na het weghalen van het plafond. De stempels staan onder de ijzeren dwarsbalken om de situatie voor dit moment veilig te stellen. Hoe we dit kunnen oplossen weten we nog niet.”


Alle kozijnen van het gebouw zijn verwijderd en worden momenteel afgebrand en geschilderd 


Beneden heeft de schilder zijn werkplaats 


De gewelven onder de vloer van de hal waar de trekstang tevoorschijn kwam

De gewelven aan de voorkant van het gebouw worden door een trekstang bij elkaar gehouden. Deze loopt van links naar rechts door het gebouw heen. Bonnema: ,,Generaties lang zat deze verstopt onder de zwartmarmeren vloer, die wij hebben weggehaald. Aan de plint of buitenkant was niks te zien van een trekverbinding. Tot 1880 werd in gebouwen zo de trekkracht opgevangen.”


Hier is te zien dat de knoop niet sterk genoeg is gebleken om de kracht op te vangen. Bonnema: ,,De onderste lus was eigenlijk net zo gesloten als de bovenste lus. Er is ongeveer zes centimeter van de knoop af, en deze speling in de knoop is ook terecht gekomen in het gebouw.” De oplossing hier is om de monumentale trekstang te laten zitten en erlangs een nieuwe trekverbinding te maken die het overneemt.


Dit zijn de gewelven boven de VVV. Het gaat hier om aangetaste houten balken met gemetselde gewelven ertussen. Deze situatie gaf risico voor de VVV. Bonnema: ,,De koppen van de balken waren aangetast en worden vervangen. De schenkels ertussen liggen er tijdelijk, om de gewelven opnieuw op te kunnen metselen. Na een maand uitharden kunnen de schenkels weer weg. Dan komt er een zandlaag over, met daarover tegelwerk, en dan weer een houten vloer.” Bonnema: ,,Daarom konden we dit niet zien, het is hier drie vloerlagen dik. 


De situatie boven de VVV - Kuun Jenniskens

REACTIE VAN WETHOUDER EN DIRECTIEVOERDER GEMEENTE

Heeft de wethouder in de raadsvergadering op 22 februari - waar het laatste krediet is toegezegd - niet de belofte gedaan dat dit het echt is, dat er geen kostenposten meer komen? Wil Kosterman: ,,Mij is door deskundigen van het bouwteam verzekerd, dat dit het moet zijn. Er is goed naar gekeken, ik heb alles op papier en alles is goed in beeld gebracht. We hebben 10 procent extra gereserveerd. Maar dit hadden we niet kunnen zien aankomen.”

NOG GEEN SCHATTING VAN HET BEDRAG Een bedrag dat nodig is om het monument te herstellen kan Harry Veenhuizen, de directievoerder die namens de gemeente voor de renovatie van het oude Stadhuis is ingehuurd, nog niet noemen. ,,De constructeur is nog aan het rekenen, dat gaat nog naar aannemer en tekenaar - en die gaan samen om tafel zitten en daar zal prijs uit voortvloeien.”

De vraag of dit op of onder het miljoen blijft, kan niet worden beantwoordt. Veenhuizen: ,,Eén van de scenario’s is om het restaureren in elk geval af te maken. Dat zijn we wettelijk ook verplicht. Wat open staat is of de aanbouw met trap en lift nog wordt gebouwd.”

De gemeente heeft nog net voor de deadline van 15 november een subsidie van het Fonds Erfgoedparels kunnen aanvragen. Veenhuizen: ,,Dat is belangrijke stap. Als zij over de brug komen, kunnen we wat meer.” 

Op 29 november hoopt de wethouder een Voorbespreking te kunnen houden met de raad, waar de deskundigen bij aanwezig zullen zijn. Kosterman: ,,Dan ligt er waarschijnlijk nog geen raadsvoorstel. We zetten erop in om op 13 december een raadsbesluit te nemen.”

DOEL IS GEBOUW IN GOEDE STAAT TERUGBRENGEN Voor de verkiezingen kreeg de wethouder de raad met de hakken over de sloot mee bij het goedkeuren van een extra krediet. De wethouder zegt niet goed te kunnen inschatten hoe de politiek er op dit moment instaat: ,,Ik ben trots op dit monument en wil heel graag dat dit beeldbepalende gebouw in goede staat wordt teruggebracht. Dat is mijn allerbelangrijkste doel van dit moment. Maar ik wil er ook een goede functie voor vinden, anders staat het weer leeg. Ook heb ik de wens dat het toegankelijk wordt voor iedereen. Ik heb genoeg oude mensen de trap op gesjouwd zien worden.” 

EN HET MUSEUM? Herstel van het pand is dus de grootste zorg voor de wethouder. Maar wat betekent dit voor het museum?: ,,Het behoud van het pand is nu echt het belangrijkste. Wie er vervolgens in trekt is secondair. Maar weet wel, een Erfgoedparel Subsidie krijg je alleen als een gebouw toegankelijk is en een maatschappelijke functie krijgt.”


Kuun Jenniskens

advertentie
advertentie