Straatnamen, wat vertellen ze ons?
Straatnamen, wat vertellen ze ons? Ali van Vemde

Ga je mee een straatje om? Wat vertellen de straatnamen ons

8 september 2020 om 19:02 Overig

WIJK BIJ DUURSTEDE Volgens de richtlijnen van de gemeente moeten straatnamen duidelijk en herkenbaar zijn. Zoveel mogelijk wordt er gestreefd naar samenhang voor straten die bij elkaar in de buurt liggen. Per wijk is gekozen voor een overkoepelend thema. Soms is er geen uitleg nodig, zoals bijvoorbeeld bij fruitnamen, maar vaak zijn het namen van mensen of duidt het op een bepaalde periode in de geschiedenis. Een rondje door Wijk maakt ons duidelijk wat het thema is van de betreffende wijk en wat de straatnamen hier met elkaar gemeen hebben.

door Ali van Vemde

Na een rondje door De Geer volgt een al wat oudere ‘nieuwbouw’wijk, De Heul. Hier werd in een put de beroemde Wijkse fibula gevonden, een vergulde broche met edelstenen ingelegd. Deze fibula wordt bewaard in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Dit keer weer een zoektocht naar het verleden, nu naar de tijd van de vroegmiddeleeuwse handelsstad Dorestad.

De Heul is een wijk met een rondweg, de Karolingersweg. Dorestad was het noordelijkste handelscentrum van het Karolingische Rijk. Vanaf de Zandweg, de Frankenweg, de Boterslootweg of de Remus, kom je op deze rondweg. De afslag vanaf de Zandweg komt al snel uit bij winkelcentrum De Heul aan de Madelinushof. Madelinus was een muntmeester. Voor het eerst rond 630 na Chr. is op de gouden munten te lezen ‘Dorestat fit’ (gemaakt in Dorestad). Tegenover het winkelcentrum is nu nog de Vikinghal te vinden, de plek waar, heel toepasselijk, nu het Vikingschip wordt gebouwd.

Al rond 1840 wordt er veel opgegraven in Wijk bij Duurstede. Naast veel dierenbeenderen worden er ook af en toe ringen of armbanden gevonden. In 1844 wordt bij De Heul een grafveld gevonden met menselijke botten. De beenderen werden verkocht en zo is veel verloren gegaan van de vroeg-middeleeuwse bewoning. Zo komen we bij de Dr. Janssenstraat. Janssen was conservator bij het Museum van Oudheden in Leiden en hij deed opgravingen in Wijk bij Duurstede rond 1844/1845. Hij stond erom bekend dat zijn opgravingen goed werden uitgevoerd en uitstekend zijn gedocumenteerd. Hier gebeurt verder niets mee tot zo’n 40 jaar later een Zweeds archeoloog concludeert dat de oudheden hier overeenkwamen met voorwerpen die waren gevonden in de nederzetting Birka bij Stockholm. Ook de Birkastraat vinden we terug in De Heul.

Al deze ontdekkingen worden als kennisgeving aangenomen, maar er gebeurt eigenlijk verder niets mee. Tot 1920 als de beroemde archeoloog Jan Hendrik Holwerda, directeur van het Leidse Museum van Oudheden het werk van Janssen voortzet. Ook hij kreeg een straatnaam in De Heul, de dr. Holwerdastraat. Zijn ideeën over de omvang van Dorestad zette hij op papier. De honderden voorwerpen de hij vond uit de periode 700-850 voegde hij toe aan de collecties van het museum in Leiden.

Over de straatnamen in De Heul is nog veel meer te vertellen. Lees het in de volgende aflevering van de serie; Ga je mee een straatje om.

advertentie
advertentie