Column EWEC door Karin Menken
Column EWEC door Karin Menken André van Zwieten

Column EWEC: Kaalkap vervlakt ons gevoelsleven

23 mei 2023 om 10:30 Column

Sluipenderwijs verdwijnt het groen verder uit onze leefomgeving. En daarmee groeit de kloof tussen onszelf en de natuur, aldus lezeres Mieke Schuijers in Trouw, 21 april (Kaalkap vervlakt ons gevoelsleven). In haar brief raakt zij naar mijn idee iets wezenlijks aan.

Op de parkeerplaats achter mijn woning staan iepen. Ze zijn jaren geleden geplant, nadat alle oude dikke essen, sommigen in slechte conditie, gekapt werden. De iepen groeiden goed op de vruchtbare klei en kregen met weelderige kruinen. Tot ze zodanig werden gesnoeid tot er alleen een toefje groen overbleef in de top. Ik deed navraag bij de gemeente en mij werd verteld dat dit was omdat ze op een parkeerterrein staan. Maar de groenstrook is daar breed genoeg. Niemand had last van die takken. Evenmin waren ze ziek of dood. Ze vormden een wezenlijk onderdeel van die boom.

De afgelopen jaren ziet ook Mieke Schuijers veel van dergelijke ingrepen. Telkens weer verdwijnt er groen uit onze leefomgeving. In de openbare ruimte zijn vrijwel alle bomen hun onderste takken kwijtgeraakt, ook bomen waar geen vrachtverkeer onderdoor hoeft te rijden. Soms is er wel een derde deel verdwenen en hangen de onderste bladeren op zo’n zeven-acht meter hoogte. Het gaat om een sluipend en ingrijpend proces. We wennen aan bomen met rechte stammen en bladeren die vér boven ons hangen, aan minder groen.

Maar het grootste verlies, zo zegt zij, ligt misschien wel in de uitdunning van onze eigen gevoelswereld. Eerder kon je takken, bladeren en bloesems gewoon vastpakken, ruiken en van dichtbij bewonderen, het leven erin ervaren. Die directe nabijheid gaf een bron van dagelijks welbevinden. De pracht van de natuur komt letterlijk ver van ons af te staan. Zo verschuiven we van beleven naar gadeslaan, van gevoel naar verstand. Een gigantische verandering.

Deze groeiende kloof tussen onszelf en de natuur maakt het ook lastiger om verbondenheid en verantwoordelijkheid te ontwikkelen voor de groene wereld om ons heen. Bomen – en ander groen – kunnen daardoor ‘dingen’ worden, waarmee wij kunnen doen wat we willen.

Voor ons welbevinden en met de huidige klimaatcrisis is het zo belangrijk dat we zuinig zijn op het groen en de bomen. Een aantal mensen aan de inmiddels kale Zandweg vrezen voor een hete zomer. Ook hoor ik dat ze meer hinder ondervinden van verkeersgeluiden, nu de dempende, beschuttende en beschermende werking van bomen verdwenen is.

Karin Menken, ritueelbegeleider/vrijwilliger EWEC

advertentie
advertentie