Sluishoofd Oude Sluis
Sluishoofd Oude Sluis Kees Volkers
video

Wandeling 5: het Vreeswijkpad

29 mei 2021 om 11:59 Recreatie

Lengte: 13,1 km

Start: station Houten Castellum

Eind: sneltramhalte Nieuwegein Zuid

OV Sneltram Nieuwegein Centrum (bus naar Houten) of Utrecht (trein naar Houten) of: bushalte, lijn 44 naar Houten (sneller, maar alleen werkdagen)

Routekaart: www.afstandmeten.nl/index.php?id=2957752

De wandeling

We steken het Amsterdam-Rijnkanaal over en lopen dan achter Schalkwijk langs naar de Schalkwijkse Wetering, die we een tijdje volgen. Bij het Verdronken Bos steken we door naar Tull en’t Waal. We lopen de weg langs de Waalse Wetering helemaal af naar het ‘schippersdorp’ Vreeswijk. Dit is vanouds een belangrijke schakel in de scheepvaartroute van Amsterdam naar Rotterdam en Duitsland. Vier sluiscomplexen uit verschillende perioden vormen het spectaculaire slot van deze wandeling. 

Routebeschrijving

Start: station Castellum, oostzijde (Forum). Om grasveldje heen rechts (Via Culina) en door de poort het ‘castellum’ verlaten en rechtdoor fietspad blijven volgen tot viaductje onder de Rondweg door. Hierna rechtdoor zelfde pad volgen de brug op. Voorbij de brug scherp links pad afdalen naar kanaal, dan links onder de beide bruggen door en eerste links weg langs de spoordijk nemen (Spoordijk). Na 400 mtr rechtsaf (Korte Uitweg) en aan eind links tot kleine rotonde, hier rechts omheen en dan eerste rechts langs het water (Kaaidijk). Na ca. 500 mtr zien we aan de overkant Vuylcop liggen. 

1. Vuylcop - de woontoren bestond mogelijk al rond 1300. In de 16e eeuw was het huis uitgegroeid tot een kasteel met de status van ridderhofstad. Daarvan is alleen de woontoren overgebleven. De naastliggende boerderij hoorde bij het kasteel en dateert uit de 17e eeuw. 

(tekst loopt door onder de foto)


Vuylcop - Kees Volkers

Kaaidijk verder volgen, eerste bruggetje links negeren, bij tweede bruggetje bij kruispunt met fietspad links water oversteken en daarna meteen weer links en na 100 mtr rechts het vlonderpad op.

2. Verdronken Bos - dit laaggelegen bos is onder water gezet om als waterberging te dienen. De afgestorven bomen steken als zwarte stompjes boven het water uit. Het is ook onderdeel van het Waterlinielandschap, vanaf het vlonderpad krijg je een indruk hoe een inundatiegebied er uitzag. 

(tekst loopt door onder de foto en video)



Verdronken Bos - Kees Volkers

Vonderpad uitlopen, dan links en na 100 mtr rechts karrenspoor op, dat zich verderop weer verenigt met het fietspad (Elpad). Dit pad uitlopen tot de hoofdweg (Waalseweg). Hier rechts en de weg helemaal uitlopen. 

NB: de Waalseweg is een afwisselende weg door het dorp met o.a. een paar fraaie boerderijen, maar op grote delen ontbreekt een voetpad of trottoir: loop altijd links van de weg, tegen het verkeer in!

Waalseweg komt uit bij viaduct onder de A27 en loopt daarna rechts omhoog de dijk op (Lekdijk Oost) en komt uit bij de roldeuren van de nieuwe sluiskolk in de Beatrixsluizen. 

3. Beatrixsluizen - dit is de nieuwste van de Vreeswijkse sluizen. Ze dateert uit 1938, toen het Lekkanaal in gebruik werd genomen. De twee heftorens zijn karakteristiek. In 2019 is een derde, grotere sluiskolk in gebruik genomen met roldeuren in plaats van hefdeuren. 

(tekst loopt door onder de foto)


Vreeswijkpad - Kees Volkers

We lopen om het sluiscomplex heen: eerst stukje naar beneden, dan rechts trap op en links de brug over met uitzicht op de sluiskolken. Daarna weer links over de andere dijk (Voorhavendijk) die bij een betonnen kazemat met uitkijkpunt naar rechts buigt. Rechts onder ons zien we nog Fort Vreeswijk liggen, een klein Waterliniefort. Links aan de overkant zicht op Vianen. Voor de weg naar beneden het dorp in loopt, zien we rechts een kleine ovale sluiskom liggen.

4. Inundatiesluis - deze kleine schutsluis is gebouwd in 1818 als hulpsluis, zodat de hoofdsluis verbouwd kon worden (zie KP 5). Het sluisje heeft daarna vooral een functie gehad als inlaatsluis voor regeling van de waterstand in de Utrechtse grachten, en als inundatiesluis voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De sluis heeft geen verbinding meer met de Lek. 

(tekst loopt door onder de foto)


Inundatiesluis - Kees Volkers

We volgen links het voetpad over de dijk, langs de witte schuur waar de schotbalken in opgeslagen werden (om bij extreem hoog water het sluisgat af te dichten) en steken via het voormalige sluishoofd de Oude Sluis over. 

5. Oude Sluis - in 1373 werd op deze plaats in de Lekdijk de eerste sluis gebouwd, die eigendom was van de stad Utrecht. De huidige vorm kreeg zij in 1824, toen zij - net als de Weerdsluis in Utrecht - geschikt werd gemaakt voor de toen gangbare schepen. De sluistoegang is dicht gemetseld, maar kan nog wel water inlaten uit de Lek.

(tekst loopt door onder de foto)


Oude Sluis - Kees Volkers

Hierna grindpad over de dijk blijven volgen, voor huizen langs, gaat over in bomenlaantje, dat naar rechts buigt en uitkomt op de weg die links naar een ijzeren brug leidt (Emmabrug). 

6. Koninginnensluis - brug en sluis zijn in 1886 in gebruik genomen als opvolger van de Oude Sluis. Het complex omvat een dubbele sluiskom, een blok originele dienstwoningen en twee bruggen. De sluis was onderdeel van het destijds nieuwe Merwedekanaal. 


Koninginnesluis - Kees Volkers

Na de brug links (Lekboulevard). Waar deze naar rechts buigt, dalen wij - bij lantaarnpaal met twee pijltjes - links in de berm af naar een gemaaid graspad (kan bij nat weer glibberig zijn). Pad loopt onder de huizen langs, buigt naar rechts langs de Lek en komt uit bij het voet/fietsveer naar Vianen. Hier rechts (Veerweg) langs de kleine jachthaven, terug naar de dijk (Lekboulevard).

7. Jachthaven - de haven is ooit gegraven als bergplaats voor de Schipbrug. Deze drijvende brug heeft van 1840 tot 1936 dienst gedaan als onderdeel van de Rijksweg Breda-Utrecht. In de winter, bij hoog water en ijsgang, werd de schipbrug geborgen in twee havenkommen. In 1936 werd ze vervangen door de Lekbrug. De karakteristieke boogbrug, ooit berucht file-flessenhals, zal dit jaar worden gesloopt. 

(tekst loopt door onder de foto)


De Jachthaven- Kees Volkers

Lekboulevard oversteken en afdalen naar beneden (Jachtmonde), doorlopen tot verkeerslichten bij hoofdweg. Aan de overzijde rechts ligt de sneltramhalte. Links is de bushalte. Einde wandeling.

Eerdere wandelingen in deze serie ‘Houten in en uit’: 

1. Van Oude Dorp Houten naar Jutphaas

2. Het Vaartse Rijnpad

3. Het Bunnikpad

4. Het Culemborgpad

Geograaf en wandelgidsenschrijver Kees Volkers doet aan Urban Walking: wandelen in de ‘buitenstad’. Speciaal voor Houtens nieuws zette hij acht wandelingen uit vanuit Houten naar een OV-halte in een buurgemeente: Lekker lopen en je ziet nog ‘s wat!

Beatrixsluis. zuidelijke heftoren
Afbeelding
advertentie
advertentie