Paul Visser als 13-jarige toen het seksueel misbruik begon, tevens de foto waar hij zo'n hekel aan heeft
Paul Visser als 13-jarige toen het seksueel misbruik begon, tevens de foto waar hij zo'n hekel aan heeft Verkregen via Paul Visser

Slachtoffer Paul Visser wil seksueel misbruik muziekleraar Hilsley uit doofpot trekken

28 september 2019 om 15:19 Maatschappelijk

WERKHOVEN Veel mensen kennen kasteel Beverweerd als een prachtig monument aan de Kromme Rijn - je loopt het tegemoet tijdens een wandeling over het Jaagpad, of je vaart er kabbelend met een kano langs. Zo op het oog een schitterende locatie. Echter, voor Paul Visser (52) is het de duistere plek waar hij begin jaren 80 seksueel werd misbruikt. Visser vertelt een pijnlijk verhaal dat in zijn ziel getekend staat - ook een verhaal van getuigen die stelselmatig de andere kant op keken. 

door Kuun Jenniskens

Afgelopen voorjaar erkende de onderzoekscommissie Castrum Peregrini van mr. Bauduin het seksueel misbruik van Wolfgang Frommel en van muziekleraar Billy Hilsley. Dat vond niet alleen plaats aan de Herengracht in Amsterdam, maar ook hier in de omgeving. Gedurende een lange periode maakte Hilsley zich op de Internationale kostschool Beverweerd schuldig aan seksueel misbruik van minderjarigen. Deze verkrachtingen kregen het verheven predicaat ‘pedagogische eros’ en hadden tot doel deze jongens erotisch te vormen. Gevoelige jongens werden uitverkoren en onder strikte geheimhouding ingewijd. Dit alles in navolging van de dichter Stefan George. Het rapport stelt: ,,Met name Billy Hilsley en Ian Gulliford lieten zich daar (op de IS Beverweerd, red.) kennen als leraren die seksuele contacten met leerlingen niet uit de weg gingen. Daarbij nauwelijks gehinderd door de leiding en het bestuur van de school.” Uit het onderzoek komt naar voren dat er ook sprake was van bedwelming - dat lijkt toch meer op bewuste verkrachting dan op opvoeding.

Na een oproep meldde Paul Visser, een van de slachtoffers, zich bij BunniksNieuws.nl. Hij nam ook deel aan het onderzoek van Bauduin en wil dit verhaal heel graag uit de doofpot trekken.

Weggedoken onder een pet, baard, lang haar en in duisterzwart gekleed, praat BunniksNieuws.nl met Paul. Hij spreekt met een sympathieke zachte stem en drukt zich goed en zorgvuldig uit. Zachte ogen. Paul komt rustig over. Diep in het trauma duiken over hoe hij als jongetje gedurende twee jaar werd gedwongen tot seks, en dat verhaal aan journalisten vertellen, vraagt echter veel - zoveel dat een bètablokker Paul moet helpen het trillen tegen te gaan. 

MUZIEKLERAAR PIKTE PAUL ER DIRECT UIT Het seksueel misbruik begon vrijwel meteen. Al tijdens de introductieperiode pikte muziekleraar Hilsley de jonge mooie Paul, toen 13 jaar, er direct uit. De muziekleraar woonde sinds 1959, het jaar van de vestiging van de kostschool op Beverweerd, in het kasteelgebouw en verbleef daar tot aan zijn dood in 2003. Hilsley had beneden achter de voordeur een eigen keukentje, en bovenin de toren een woonkamer, waar ook een spinet stond. Een vlizotrap gaf toegang tot een slaapkamer onder het torendak. De internaatsleerlingen - zo’n 100 in aantal - woonden in bijgebouwen op het terrein. Meisjes en jongens leefden gescheiden in aparte gebouwen en stonden daar onder leiding van ‘huisvaders’ en ‘huismoeders’.

GERAFFINEERDE AANPAK Alles staat Paul diep in het geheugen gegrift: ,,Ik herinner me dat ik in het keukentje van Hilsley werd uitgenodigd en dat hij me drambuie (likeur, red.) te drinken gaf. Er stond een bankje waar we op gingen liggen. Hilsley begon tegen mijn bovenbenen aan te rijden en wild met me te zoenen. Toen kwam hij klaar en mocht ik oprotten.” Paul weet nog hoe alleen hij zich voelde, en hoe bang hij was om het iemand te vertellen. 

De leraar, toen 70 jaar, speelde een geraffineerd spel. ,,Hilsley probeerde mij het gevoel te geven dat ik heel speciaal was, en ook uitzonderlijk muzikaal.” 

Het bleef niet bij die ene keer op het bankje in het keukentje. Het eerste schooljaar wordt Paul zo’n drie keer per week bij Hilsley geroepen. In het souterrain van het kasteel was een eetzaal voor de internaatsleerlingen. Na het avondeten stond Hilsley vaak bovenaan de trap. ,,Dan gebaarde hij mij met hem mee naar zijn torenkamer te komen.”

MOOI DROMERIG JONGETJE Paul heeft een hekel aan een foto uit die tijd. Het toont een dromerig jongetje met wat langer blond haar. ,,Aan deze foto kun je precies zien wat voor jongetjes Hilsley uitkoos; zacht van karakter, dromerig en willig.” Deze foto van Paul werd gemaakt door Ian op de kamer van Hilsley. Op deze kamer zag Paul andere daders en slachtoffers komen en gaan. 

Paul zegt dat hij door Hilsley flink is bewerkt. ,,Hij gaf me oogkleppen op. Ik raakte helemaal gefocust op hem. Als je 13 jaar bent, dan hoor je met je vriendjes tegen een bal aan te trappen, in plaats van gericht te zijn op een oude man van 70.” Paul raakte ‘gedissocieerd’, zo noemt hij dat. ,,Een keer in bed bij Hilsley zag ik een dikke glazen muur om me heen worden opgetrokken. Toen dacht ik: ‘iedereen kan met mijn lijf doen wat ze willen, maar aan mijn geest komen ze niet’. Een beschermingsmechanisme. Ik was niet meer in het moment en alles vervaagde. Ik zag niet meer scherp en details verdwenen.” Paul herkent deze blik op de her en der verspreide foto’s van een schare jongens rondom Frommel: ,,Ook bij hen druipt de dissociatie ervan af.”

STERN DES BUNDES Toch lukte het Paul om zich af en toe te verzetten, al is het subtiel. ,,Hilsley wilde zijn slachtoffers hersenspoelen en helemaal laten focussen op ‘der meister’ Stefan George. Hij probeerde me een soort namaak persoonlijkheid aan te meten door me te indoctrineren met de denkwijze van zijn meester.” Paul lacht schamper als hij de woorden ‘der meister’ uitspreekt. Het cynisme over de adoratie van Hilsley voor de dichter Stefan George druipt ervan af. Paul moest die gedichten voorlezen en daarin liet hij zijn verzet doorklinken: ,,Hilsley wilde dat ik gedichten uit Der Stern des Bundes in Hoogduits aan hem voorlas, maar ik had er plezier in om dat in plat Beiers te doen. Ik deed er echt alles aan om de gedichten van George zo goed mogelijk te verpesten.” 

HUISVADER IN BEELD Gedurende het eerste jaar wordt Paul door Hilsley gemasseerd richting een jongere man. ,,Hilsley vertelde me een jaar lang lyrisch over Martijn, die was begin 20 en een oud leerling van Beverweerd. Daardoor ging ik me een ideaalbeeld van Martijn vormen.” Het lukte Hilsley om deze jongeman naar Beverweerd te halen, in het tweede jaar werd Martijn huisvader van het B-huis, waar Paul verbleef. 

Paul had inmiddels een flinke afkeer van Hilsley ontwikkeld. ,,Zeker vanwege zijn enorme vrouwenhaat was ik hem spuugzat.” Paul werd door Hilsley overgedragen aan de veel jongere Martijn. Het is een bekend onderdeel van het pedagogische eros systeem dat er meerdere ‘inwijders’ zijn - vaak een oudere en een jongere man. Ook deze man koos een gewiekste aanpak. Paul: ,,Martijn zei mij regelmatig net te doen alsof ik aan het keten was, dan zette hij me voor straf in het washok, waar hij me vervolgens urenlang liet zitten. Als iedereen sliep haalde Martijn me eruit en nam hij me mee naar zijn kamer.”

OMGEVING WERD BEWERKT Ook de moeder van Paul werd door Hilsley betrokken in het systeem en ook zij kreeg oogkleppen voorgehouden. De vader van Paul is nooit in beeld geweest, dus als moeder stond zij alleen voor de opvoeding. ,,Hilsley zei mijn moeder dat ik zeer muzikaal was. Als zij mij onder zijn vleugels zou laten, dan zou ik mijn diploma wel krijgen. Ook twee vrienden van mijn moeder ontmoetten Hilsley - zo bewerkte hij ook mijn omgeving.”

Het bolwerk van Frommel, Castrum Peregrini geheten en gelegen aan de Herengracht 401 in Amsterdam, werd ook bezocht: ,,Mijn moeder en ik zijn door Hilsley meegenomen naar Wolfgang Frommel, en daar ben ik als een soort trofee naar binnengebracht.” Paul werd door Hilsley meegesleurd in diens adoratie voor Frommel: ,,Tijdens handenarbeid maakte ik als verjaardagscadeau een klein donkerblauw vitrinekastje voor Frommel, met twee deurtjes. Met goud schilderde ik zijn initialen, een W op de ene deur, en een F op de andere deur.”

OP VAKANTIE VRIJ SPEL Het systeem werkte zo goed dat Pauls moeder na het eerste jaar toestemming gaf om met Hilsley en Martijn gedurende vijf weken op vakantie te gaan naar Italië, naar een huis van vrienden van Hilsley aan het Lago di Bracciano - een omgeving waar meer Castrum Peregrini leden de zomer doorbrachten. Daar hadden de heren vrij spel. Dit geeft bij Paul beroerde herinneringen: ,,Onderweg in Duitsland sliep ik met Martijn op een hotelkamer en toen ben ik in één nacht zo vaak klaargekomen dat het pijn ging doen. Hierna bezochten we vrienden van Hilsley in Zwitserland. Daar wilde Hilsley een triootje, maar Martijn liep in walging weg en zo is er niks van gekomen.” 

Paul ging steeds meer naar Martijn toetrekken. ,,Met hem ging ik zeilen en tijdens deze vakantie leerde Martijn me auto rijden.” Voor Paul voelde de omgang met een man van 23 jaar minder vreemd dan met een oude kerel van (inmiddels) 71. Toch noemt Paul ook Martijn geen vriend. ,,Daarvoor was het contact teveel opgelegd”. Hilsley zei ooit bezitterig en jaloers tegen Paul: ,Du bist mein freund’. Voor zijn 14e verjaardag kreeg Paul van Hilsley het Gilgamesj epos, een van de oudste literaire werken, cadeau. Als opdracht schreef Hilsley hierin: aan u schenk ik het zaad des levens.

WEGLOPEN VAN INTERNAAT Het jaar daarop probeerde Paul de situatie regelmatig te ontvluchten door van school weg te lopen. ,,De eerste keer dat ik wegliep heeft Martijn mij ‘s nachts opgehaald. Gek genoeg had ik toen sterk het idee dat alleen Martijn en Hilsley om mij gaven. Achteraf begrijp ik dat dit het stockholmsyndroom heet.” (Dit syndroom houdt in dat het slachtoffer sympathie krijgt voor de dader, om het vol te kunnen houden, red.)

Volgens Paul moet ook Martijn zich slachtoffer hebben gevoeld. En Hilsley in feite ook, omdat hij op 12 jarige leeftijd op zijn beurt door Frommel was ‘ingewijd’. 

COMPLEXE RELATIE MOEDER Paul raakte ondertussen steeds meer geïsoleerd van andere leerlingen. Zijn moeder voelde vanalles aan, zegt Paul, maar keek toch weg. Voor Paul is het buitengewoon pijnlijk dat ze terugblikkend zegt, dat ze bij een opvoering van een musical op Beverweerd, een sterk voorgevoel had gehad dat er iets mis was. ,,Dit vind ik heel pijnlijk. Als ze iets door had, waarom heeft ze dan niks gezegd en ernaar gehandeld?” 

Het maakt hun relatie tot op de dag van vandaag uitermate complex: ,,De dingen die ik heb meegemaakt doen mijn moeder enorm pijn, dus voor mijn gevoel wil ze mij van zich afhouden. Toen ik 15 of 16 jaar was heb ik met haar gepraat en toen zei mijn moeder op een gegeven moment dat ze er niks meer over wilde horen, omdat ze het als haar fout zag wat mij was overkomen.”

PAUL VERWIJT HET OOK DE SAMENLEVING De verwijten van Paul treffen niet alleen hemzelf en zijn moeder: ,,Ik voel verwijten naar de daders Hilsley en Martijn. Maar zeker ook naar de samenleving. ‘Enablers’ maken dit mogelijk en jarenlang hebben mensen van dit misbruik weggekeken.” Paul wist in zijn hart altijd dat het fout was wat hem werd aangedaan. Daarom heeft hij, in tegenstelling tot andere kinderen die op Beverweerd zijn misbruikt, altijd openlijk over het seksueel misbruik gesproken.

Inderdaad, het is een geschiedenis van oogkleppen en veelvuldig wegkijken. Paul werd op de internationale kostschool Beverweerd twee jaar lang seksueel misbruikt. Het eerste jaar door muziekleraar Hilsley en vervolgens door de huisvader. Dat Paul bij Martijn sliep moet door de drie leerlingen waarmee hij een slaapzaal deelde, toch zijn opgemerkt. Waarom greep niemand in? 

VEEL WEGKIJKERS Wie keken er nog meer weg? Er was nog een crisissituatie waarbij Paul in het keukentje van het B-huis zijn pols probeerde door te snijden. De dienstdoende huisvader sprak Paul boos en vermanend toe, maar vroeg niet wat hem tot deze hopeloze daad had gebracht. 

,,In korte tijd ben ik negen keer weggelopen en mijn cijfers kelderden. Dat was reden voor mijn leraar Nederlands om te vragen wat er aan de hand was. De volgende dag heb ik hem van het misbruik verteld. Ik weet niet wat hij ermee gedaan heeft, maar er gebeurde in elk geval niks. Het werd in de doofpot gestoken.” 

De directeur sprak Paul wel aan op het veelvuldige weglopen van school: ,,Als je dit nog één keer doet, dan licht ik je moeder in, zei hij. Maar hij belde mijn moeder niet. Dat is toch raar?”

Uiteindelijk ensceneerde Paul een blindedarmontsteking om weg te kunnen komen van dit internaat. Eenmaal thuis vertelde hij zijn moeder het hele verhaal en samen gingen ze naar de politie. Maar de politie adviseerde het te laten rusten. 

MEER STAFLEDEN GINGEN OVER GRENZEN Welke redenen kunnen leraren hebben gehad dat ze niet voor hem zijn opgekomen? Paul: ,,Leraren en huisvaders hadden elkaar in de tang. Er waren er meer die over grenzen gingen, en dat wisten ze van elkaar.”

Er zijn inderdaad meer incidenten bekend. Bij BunniksNieuws.nl melden zich meer slachtoffers die we in latere artikelen aan het woord laten. Het blijkt bijvoorbeeld ook uit een reactie op een site voor oud-leerlingen, waar een leerling meldt dat hij urenlang in de kofferkamer werd opgesloten en dat een staflid vervolgens, in kamerjas en sloffen, kwam vragen of hij wel seksuele voorlichting had gehad. Op dit platform wordt ook gezegd dat er door de staf geholpen is met douchen.

IEDEREEN KON HET WETEN De hele school wist het in feite. Medeleerlingen zagen Hilsley Paul na het eten mee naar zijn torenkamer nemen. Een oud-leerling zegt op Facebook dat iedereen het van Hilsley wist en dat er om werd gelachen: ,,Inmiddels 30 jaar later kijk je toch heel anders tegen dit soort dingen aan.”

Hilsley kreeg alle gelegenheid, zegt Paul. ,,Hij kon dingen flikken die je normaal niet kunt flikken. Hij werd beschermd en kon ongestraft zijn gang gaan. Tot aan zijn dood.” (Hilsley ligt begraven op de begraafplaats aan de Leemkolkweg in Werkhoven, red.)

MENSEN WILLEN FRANJE Ervaringsdeskundige en hulpverlener in seksueel misbruik Paul M. van Dam, die door BunniksNieuws.nl is geraadpleegd, zegt dat het in onze samenleving zit dat we massaal van seksueel misbruik wegkijken. Zijn bittere conclusie luidt: ,,Mensen willen franje.” Slachtoffer Paul Visser herkent dit als geen ander. ,,Mensen ruilen de werkelijkheid graag in voor fantasie.”

WEGGEZET ALS HOMO De stellige mening van Paul is dat het seksueel misbruik kon doorgaan, omdat zowel leraren als leerlingen hem als homo wegzetten - iets wat in die jaren echt een scheldwoord was. ,,Dat was de legitimatie. De algemene gedachte was dat ik homo was en daarmee werd het misbruik goed gepraat en zelfs gerechtvaardigd. Ik heb het zo ervaren, dat homo zijn erger was, dan misbruikt te worden.” Dit voedde een situatie waarbij Paul buiten de groep werd geplaatst en Paul denkt dat mensen het daarom minder erg vonden. 

Het wrange aan de hele situatie is, is dat Paul geen homo is. Hij heeft een relatie met een vrouw en is vader van vijf kinderen. ,,Hilsley en Martijn wisten heel goed dat ik geen homo was. Ze gaven me niet voor niets heteroporno om opgewonden te raken.” 

MISBRUIK MET LEVENSLANGE GEVOLGEN Na deze jaren krijgt Paul zijn leven niet goed meer op de rails. Ook al zijn zijn krachtsinspanningen indrukwekkend. Zijn mavo maakte hij niet af. In de complexe jaren die volgen wuiven talrijke hulpverleners het misbruik keer op keer weg. Paul heeft geen werk en zijn vijf kinderen wonen in pleegzorgsituaties. ,,Wat mij in het verleden gebeurd is, heeft de macht en kracht om elke relatie kapot te maken.” Woede speelde hem lang parten. Mensen kunnen hem flink triggeren en vreselijke herinneringen zijn hem soms de baas. Paul gaat dit jaar met traumaverwerking door middel van EMDR beginnen, in de hoop dit drieste tij te keren.

Soms moet hij zichzelf verdoven, dat geeft een bepaalde rust en balans. ,,Een blowtje op zijn tijd doet me goed. Toch heb ik het liever niet nodig. Het blowen geeft me het gevoel dat Hilsley nog een bepaalde grip op me heeft, alsof ik nog met een onzichtbaar draadje aan hem verbonden ben.” 

HILSLEY KWAM TUSSEN PLEZIER IN MUZIEK Ook de relatie met muziek blijft lastig. Paul speelt heel graag gitaar, maar dat gaat hem niet vanzelfsprekend af, omdat er zoveel nare associaties aan zijn verbonden. ,,In mij woedt een strijd tussen mij en mijn gitaar. Hilsley is er als het ware tussen gekomen, en ik wil Hilsley mijn plezier voor muziek niet laten verzieken.”

Zijn uiterlijk is ook een direct gevolg van de periode op Beverweerd. ,,Hilsley koos mij vanwege mijn uiterlijk. Daarom heb ik soms zo’n hekel aan mezelf. Ik heb er dan ook genoeg aan gedaan om mijn uiterlijk te verzieken zodat ik niet aantrekkelijk wordt gevonden.” Het is de reden dat BunniksNieuws.nl geen recente foto van Paul Visser heeft kunnen maken. Een foto op Beverweerd zit er al helemaal niet in. Paul moet er niet aan denken daar weer uit de bus te moeten stappen.

MENSEN FAKEN DE BOEL Door wat Paul heeft meegemaakt zoekt hij voor zichzelf naar authenticiteit.,,Mijn verblijf op Beverweerd heeft mijn wereldbeeld flink op de kop gezet - dat er zoveel mensen zijn die een maskertje voorhouden, de schone schijn ophouden, en de boel lopen te ‘faken’. Hierdoor ben ik de andere kant opgegaan. Op een gegeven moment heb ik mezelf proberen te strippen van alle stickertjes die ik op mezelf geplakt had, om te zorgen dat de essentie zou overblijven. Het is één van de grote strijden in mijn leven: ‘wie ben ik echt, zonder een fake identiteit aan te nemen?’.” Het is een zware en moedige opdracht die Paul zichzelf heeft gesteld.

Paul ervaart het Bauduin onderzoek wel als erkenning van het vreselijke misbruik dat hem en anderen is overkomen. ,,Mensen kunnen nu niet meer zeggen dat ik het uit mijn duim heb gezogen. Als ik de enige was geweest had ik heel zwak gestaan, maar nu zijn er meer getuigen en zo schragen we elkaar met onze verhalen.”

Achtergronden over het elitaire genootschap Castrum Peregrini, de connectie tussen Frommel en muziekleraar Hilsley en internationale school Beverweerd, zijn te vinden in eerdere artikelen op BunniksNieuws.nl: Misbruik muziekleraar Hilsley op Beverweerd onderdeel groter systeem en Hilsley in Werkhoven begraven.

Dit artikel is tot stand gekomen na lezing van het rapport van de onderzoekscommissie misbruik Castrum Peregrini 1942-1986. Na een uitgebreid interview, en meerdere contactmomenten, met Paul Visser. Na contact met Paul M. van Dam, ervaringsdeskundige en hulpverlener in seksueel misbruik. En na een gesprek met een voormalig lerares.

De naam Martijn is gefingeerd, hem hebben we niet weten te traceren. Een mail naar een familielid bleef onbeantwoord.

Paul met gitaar, inmiddels 52 jaar
advertentie
advertentie