Sporen van de Tweede Wereldoorlog

WIJK BIJ DUURSTEDE Op dinsdag 6 november geeft de historicus Herman Smit om 20.00 uur een lezing in de Open Hof, Kerkstraatje 4 in Wijk bij Duurstede over gebeurtenissen in onze regio tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Op deze avond probeeert men de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog te begrijpen, omdat men zich ook afvraagd wat jezelf zoud doen in situaties die hier op lijken. Wat doe je wanneer er voor één bevolkingsgroep speciale beperkende regels worden voorgesteld? Wat heb je nodig om in verzet te komen en wat houd je scherp om "humaan" te blijven?

ONDERZOEK Herman Smit deed de afgelopen jaren onderzoek in de gemeentelijke archieven van de Kromme Rijn en de Utrechtse Heuvelrug die in het Regionaal Historisch Centrum in Wijk bij Duurstede zijn opgeslagen. Het resultaat van zijn zoektocht is dit jaar verschenen in het boek: "Sporen van de Tweede Wereldoorlog".

De gebeurtenissen tijdens de oorlog houden hem nog steeds bezig, omdat zij ons ook iets kunnen zeggen over de situaties van vandaag de dag. Tot zijn vreugde blijkt onder meer uit de toename van aanwezigen bij de 4 mei herdenkingen dat voor velen deze periode nog geen gesloten boek is. Over deze periode zegt hij: "De oorlog blijft ons achtervolgen als een hardnekkige hond, die achter je aan blijft lopen en wacht bij iedere winkel waar je binnen gaat."

ACTIEF WEGKIJKEN Dat ook in onze regio de collaboratie met de Duitsers zo spoedig na de bezetting tot isolatie van bevolkingsgroepen vorm kon krijgen, noemt hij ronduit onthutsend. Als je de gebeurtenissen in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog bekijkt, blijkt dat wat er hier gebeurde "actief wegkijken" was. Het stelselmatig isoleren en uitroeien van Joodse medeburgers heeft nauwelijks tot verzetsdaden geleid. Doordat, op één uitzondering na, in onze regio de bevolkingsregisters in stand werden gehouden, werd het mogelijk dat Joden, Sinti en Roma werden weggevoerd. Dat dit soms gebeurde door Nederlandse politiefunctionarissen, maakt het extra wrang.