Wijkse politiek zet vraagtekens bij co-vergister Cothen Co-vergister: nog altijd een goed idee?

WIJK BIJ DUURSTEDE Is de te bouwen co-vergister in Cothen nog wel zo’n goed idee? Of brengt het juist schadelijke, gevaarlijke en misschien zelfs criminele activiteiten met zich mee? Dat vragen de Wijkse D66, BurgerBelangen, DuurzaamWijk, SP en VVD zich hardop af. Reden om het college van b&w een flinke stapel schriftelijke vragen voor te leggen. Van versnipperd toezicht tot sanctiebeleid, van incidentbestrijding tot verkeersafwikkeling en van MER tot controle op samenstelling mest en bij te mengen afval, alles komt aan de orde. Het leek zo’n mooi idee. Een oplossing voor mestoverschot en afval, vermindering van CO2-uitstoot en ‘groen gas’ als eindproduct. Opgeteld bij een ruime subsidieregeling voor de initiatiefnemers, betekende dat in 2014 groen licht voor de bouw van een co-vergister op de grens van Cothen en Langbroek. Een vergister waar, met de aanvullende vergunning uit 2017, inmiddels 90.000 ton mest per jaar mag worden verwerkt. Een vergister die overigens nog altijd niet gebouwd is. Ervaringen met co-vergisters elders laten inmiddels een ander beeld zien. Het lost het mestoverschot niet op, de CO2-uitstoot staat ter discussie, en het ‘groene gas’ blijkt schadelijker dan aardgas, zo schrijven de partijen. 

MEER VRAAGTEKENS Er zijn groeiende twijfels of co-vergisters bijdragen aan de energietransitie. Of dat er meer restproduct en milieubelastende stoffen uitkomen dan er aan mest ingaat. Ook moeten voor de vergisting van 90.000 ton mest grote hoeveelheden mest én afval – als co-producten nodig voor de vergisting - met vrachtwagens naar Cothen aangevoerd worden, en CO2, mestkorrels en een vloeibaar concentraat met vrachtauto’s afgevoerd. Het zou een toename van 57% aan vrachtverkeer betekenen. 

FRUIT OF VERF? Ook wil de politiek zekerheid dat er uitsluitend milieuvriendelijk afval voor de vergisting wordt bijgemengd, en geen chemisch of ander afval. De vraag naar co-producten is groot, de prijzen stijgen en daarmee de fraudegevoeligheid. Steeds vaker worden in co-producten stoffen aangetroffen die gevaar opleveren voor de volksgezondheid. Volgens het Openbaar Ministerie heeft twee derde van de fysieke controles bij co-vergisters geleid tot constatering van milieudelicten. De initiatiefnemers van de Cothense vergister stelden eerder al alleen cacaodoppen en fruitresten als co-producten te gaan gebruiken. 

STANK Stankoverlast en calamiteitenrisico’s lijken andere onderbelichte problemen, evenals het versnipperde toezicht door de vijf betrokken overheden. Ook hierover stellen de zes partijen vragen. 

SCHADELIJKE STOFFEN  De Wijkse Werkgroep Groenberaad van Vereniging Natuur en Milieu is geen voorstander. Zij stelt dat er bij het vergistingsproces veel water uit de vergister komt, dat op de Kromme Rijn zou worden geloosd. Ook zou de omgeving te maken krijgen met allerlei stoffen en restproducten die de lucht en de bodem belasten, en worden de WHO-normen voor fijnstof overschreden. Verder bestaat het risico dat er bij mankementen in de installatie of fraude in de keten stank en schadelijke stoffen vrijkomen. En moet er zodra het productieproces niet goed verloopt, worden afgefakkeld. 

INTREKKINGSVERZOEK Recent ontving de provincie namens veel landgoederen, bedrijven, stichtingen en particulieren het verzoek de vergunning voor de vergister in te trekken.