Windmolens in ruil voor woningbouw

WIJK BIJ DUURSTEDE De gemeenteraad was maandagavond tijdens een Voorbespreking ontevreden over het feit dat wethouder Hans Marchal (PCG) zonder overleg met de raad is gestopt met het aanwijzen van zoekgebieden voor windmolens en zonnevelden, binnen de samenwerking met de vier gemeenten van de Kromme Rijnstreek. De wethouder zei als klap op de vuurpijl dat bij dit besluit heeft meegespeeld dat Wijk bij Duurstede geen extra woningen mag bouwen.

door Kuun Jenniskens

Namens coalitiepartij VVD voelde Steven Verhaar zich op meerdere fronten verrast door de gebeurtenissen van afgelopen week. Ten eerste omdat uitlatingen van wethouder Marchal in de krant anders waren dan het memo van het college aan de gemeenteraad hierover. Ook omdat in sommige artikelen wordt geopperd dat windmolens worden geruild tegen huizen. Daarnaast was Verhaar verrast dat de motie van VVD, Burgerbelangen en DuurzaamWijk Noordrem op de RES, ineens werd ingehaald door deze opmerkingen van de wethouder in de media.

Vanuit de oppositie klonken zo niet nog steviger woorden. Het vertrouwen van Bart van Asperdt (D66) had een deuk gekregen. Hij vroeg zich af: ,,Krijgen wij wel altijd tijdige, correcte en volledige informatie?” Van Asperdt begreep niet hoe de wethouder deze stap had kunnen zetten zonder de raad erbij te betrekken. Zeker omdat er een raadsbesluit (16 juni 2020) over het RES traject ligt.

NOODREM MOTIE Ook Wietze Smit van BurgerBelangen (BB) zat hiermee in zijn maag. Smit stelde voor de Noodrem motie als uitgangspunt te nemen over hoe het nu verder moet met de RES. ,,Andere fracties zouden hier zaken aan kunnen toevoegen.” Jos Soons van Duurzaam Wijk zei met de Noodrem motie tijd te hebben willen kopen. ,,We moeten goed nadenken hoe dit samen met inwoners kan worden opgepakt. Wat we met onze buurgemeenten willen? Hoe houden we de gezondheid en de WHO normen in de gaten?”

PERS BAL TOEGESPEELD Marchals uitlatingen in de pers gaven Jeroen Brouwer (SP) een kater: ,,Het is bestuurder onwaardig om samenwerkingspartners zo te schofferen, zeker omdat we hen nodig hebben voor woningbouw.” Ook de email van vrijdag aan de fractievoorzitters, waarbij de pers de bal kreeg toegespeeld, was bij Brouwer verkeerd gevallen: ,,Ik ben boos. Ik wil dit dossier meer naar de raad toe trekken en zelf een hoorzitting organiseren.”

Vervolgens vroeg ook Gerard Migchels (CDA) zich af of de artikelen van Marchal in AD en WijksNieuws bestuurlijk wel wijs zijn geweest? ,,Ik vraag me af waarom de wethouder zo met ons is omgegaan. Deze avond was tenslotte al georganiseerd, waarom niet gewacht tot vanavond? Dit is niet fraai. Inhoudelijk ben ik het eens (om niet langer zoekgebieden aan te wijzen, red) maar ik had het besluit liever samen genomen.”

TIJD NEMEN KAN Niek van Staaden van GroenLinks uitte de noodkreet dat de klimaatcrisis niet kan wachten. Echter, voor zijn partij weegt zwaar mee dat de participatie goed en zorgvuldig verloopt: ,,Gezien corona is een goede participatie nu erg lastig. Kan het proces nog wachten? Wij denken van wel. In 2030 kunnen we energieneutraal zijn. Ook als we nog 1,5 jaar moeten wachten vanwege corona, halen we het nog.” 

BEDENKINGEN SAMENWERKEN Marchal zei alle commotie te betreuren. De wethouder vertelde altijd zijn bedenkingen te hebben gehad bij samenwerken in de regio. ,,De dynamieken zijn heel verschillend in de vier gemeenten. Ik heb diverse keren geuit dat dit niet werkt. De bewonersavonden waren voor mij de druppel.”

BALEN VAN GEEN WONINGBOUW Vervolgens kwam er een grote aap uit de mouw. Wat voor wethouder Marchal heeft meegespeeld was dat op 17 februari via ambtelijk overleg met de provincie Utrecht, bekend was geworden dat extra woningen bouwen in Wijk bij Duurstede er niet in zit. Marchal: ,,Toen dacht ik, dan kunnen we bij de RES een strakke lijn trekken. Dat is op 23 februari in het college besproken. Toen is besloten geen zoekgebieden aan te wijzen en het bij de RES te houden op een bod van 60 hectare zonnevelden.” Wethouder Marchal legde uit dat de Noodrem motie voor hem de druk nog verder had opgevoerd. Daarom kon hij voor zijn gevoel niet op deze Voorbespreking wachten. 

Over zijn uitlatingen in de media zei hij: ,,In gesprekken met de pers heb ik me misschien anders uitgedrukt dan op papier “ De wethouder maakte excuses over de dingen die niet goed zijn gegaan. Dat de raad dingen uit de pers heeft moeten vernemen verklaarde Marchal als volgt: ,,Ik had tegen de pers gezegd dat er een memo kwam, en daar word je dan op bevraagd.” Brouwer: ,,U had toch tegen de pers kunnen zeggen dat u eerst met de gemeenteraad wil spreken? U bent al 27 jaar politicus, u weet toch hoe het werkt.” 

Bart van Asperdt (D66): ,,En dan horen we vanavond ook ineens dat er geen extra woningbouw komt?”  Marchal: ,,Na jaren van inspanningen om woningbouw voor elkaar te krijgen, had ik het wel even gehad. Ik heb daar vrijmoediger met de pers over gesproken dan verstandig was.”  

Je kunt niet alleen woningbouw doen en het dan in de energieopgave laten liggen. Dat is de dynamiek niet.

De VVD is van mening dat de gemeente woningbouw niet met windmolens moet uitruilen. Marchal zei hierop dat je in regionaal verband niet kunt ‘cherry picken’ ,,Je kunt niet alleen woningbouw doen en het dan in de energieopgave laten liggen. Dat is de dynamiek niet.”

ADVIES COMMUNICATIE Het advies van Jos Soons luidde: ,,Neem meer tijd voor communicatie met de gemeenteraad, dat vermindert de druk aanzienlijk.” D66 vroeg het college zich te bezinnen op de communicatie binnen het duurzaamheidsdossier: ,,Misschien is het zinvol om Marchal hier collegiaal in te begeleiden?” 

WIJKS BOD VOLDOENDE? Verhaar wilde weten of 60 hectare zonnevelden genoeg is als RES bod vanuit Wijk bij Duurstede? Marchal zei dat RES U16 vraagt om 1,8 TW en dat er nu 1,3 Tw op tafel ligt. Gerard Migchels (CDA): ,,Wij leveren keurig ons aandeel in die 1,8 Tw. Alleen de stad Utrecht komt zijn verplichtingen niet na.” Marchal onderschreef dat sommige wethouders nog geen bod hebben ingeleverd. Hij zei: ,,Met onze 60 hectare zonnevelden doen wij het niet verkeerd, en daarnaast zetten we nog verder in op zon op daken. Het klopt dat de stad de lasten doorschuift naar ons. Wij doen gewoon ons deel.” Een ambtenaar rekende voor: op basis van het aantal inwoners zou Wijk bij Duurstede 2,5 procent van het RES bod moeten leveren, en het brengt nu 3,4 procent in.

Op 23 maart zal over dit onderwerp verder worden gedebatteerd als de motie Noordrem op de RES op de agenda staat.